Busexcursie naar De Zwarte Grens: twist over 'woeste gronden' tussen Neer en Kessel
24 apr 2022, 13:28 • Cultuur
via Cliotravel
NEER/KESSEL - Van woensdag 22 juni tot en met zondag 26 juni wordt op de grens van de dorpen Neer en Kessel diverse keren het openluchtschouwspel De Zwarte Grens opgevoerd. Dit open air toneelstuk handelt over een twist over het gebruik van de 'gemeyne' (gemeenschappelijke) gronden, die zich vier eeuwen geleden tussen beide dorpen zou hebben afgespeeld.
Met het oog op deze openluchtuitvoering houdt historisch reisgenootschap Cliotravel uit Roggel op vrijdag 24 juni een busexcursie inclusief diner, waarin op zoek wordt gegaan naar de achtergronden van De Zwarte Grens en een reis wordt gemaakt naar het Peellandschap van de 17e eeuw.
De heemkunde-excursie per bus start om 13.00 uur met een bezoek aan kasteel Horn. Vervolgens voert het programma naar het gebied rondom Neer, de schans van Neer, klooster Keyzerbosch met uitgediepte gracht, de landweer in Kessel-Eik, kasteel Keverberg in Kessel, museum Peel en Maas in Helden, de Onderse Schans in Helden (hersteld), de Gekke Graaf (grensafscheiding tussen de graafschappen Gelre en Horne, tegenwoordig het Neers Kanaal) en een restant van de Peel in Meijel. De excursie wordt afgesloten met een diner. De reissom van deze eenmalige en complete busexcursie bedraagt 67,50 euro. Voor 's avonds kan er ook een kaartje voor het openluchttoneelstuk De Zwarte Grens worden verzorgd. Kosten hiervoor bedragen 19,50 euro. Voor meer informatie en opgave: kijk op www.cliotravel.nl of mail [email protected].
Strijd
In de 17e eeuw werden de onontgonnen gronden, het zogeheten niet in cultuur gebrachte land zoals heide en veen, gemeenschappelijk gebruikt. De dorpelingen weidden er hun vee, haalden er de turf voor hun kachels en maaiden er de heide voor hun potstallen; een verdiepte stal waar het strooisel werd gemengd met de uitwerpselen van het stalvee, dat vervolgens als bemesting werd uitgestrooid over de akkers.
Detail van het Land van Kessel rond 1600 (Christiaen Sgrooten, de Madridse Atlas)
Kortom, deze 'woeste gronden' hadden een grote economische betekenis. Uit de overlevering weten we dat tussen de Peeldorpen nogal eens onenigheid ontstond over het gebruik van deze gronden. Waar de grens precies liep was namelijk lang niet altijd duidelijk. Het was tenslotte onontgonnen Peelgebied met moerassen en vennen. De grens tussen Neer en Kessel was heel bijzonder, want het was niet alleen een dorpsgrens, maar ook een afscheiding tussen twee graafschappen. Kessel behoorde namelijk tot het Land van Kessel en gold als Gelders gebied, terwijl Neer tot het graafschap Horne behoorde. Een strijd tussen deze twee dorpen oversteeg het dorpsbelang.
