LEUDAL – Op zaterdag 28 oktober vindt een gedeeltelijke maansverduistering plaats, die bij helder weer zichtbaar is in Nederland. De eclips begint rond 20.00 uur. Gedurende ruim vier uur is te zien hoe een ‘hapje’ uit de maan eerst langzaam groter wordt en daarna weer kleiner.
De maan wordt niet totaal verduisterd. Maar volgens Marc van der Sluys, sterrenkundige aan de Universiteit Utrecht en maker van de website hemel.waarnemen.com, is de eclips bij mooi weer goed zichtbaar in onze streken. De maansverduistering eindigt kort na middernacht, om ongeveer 0.29 uur.
Supermaan
Bij een maansverduistering beweegt de maan door de schaduw van de aarde. Tijdens de eclips kan minder direct zonlicht het maanoppervlak bereiken. Tijdens het maximum van de eclips, rond 22.15 uur, staat de maan op circa 35° boven de oostzuidoostelijke horizon en is onze naaste buur in de ruimte dus goed zichtbaar. Er is dan duidelijk een donker hapje (ongeveer 13%) uit de onderkant van de maan waar te nemen. Naar boven toe wordt het maanoppervlak steeds lichter. Doordat de maan twee dagen eerder in het perigeum stond, dicht bij de aarde, lijkt deze ook groter dan gemiddeld (tegenwoordig ook wel ‘supermaan’ genoemd). Om de maansverduistering te kunnen zien is het blote oog voldoende, al geeft een verrekijker of telescoop natuurlijk een duidelijker beeld.
Wintertijd
Op dit moment is de weersverwachting voor zaterdagavond matig, maar er is ook dan een kans dat de eclips tijdens opklaringen goed te zien is. Met het aflopen van de zomertijd wordt de klok die nacht ook een uur teruggezet, dus je kunt gerust wat langer opblijven en uitslapen. Maar voor wie niet de hele avond buiten wil staan geeft Van der Sluys ook nog de tip om eventueel alleen de eerste (of tweede) helft van de verduistering te gaan bekijken. Na 22.15 uur gebeurt immers hetzelfde als ervoor, maar dan in omgekeerde volgorde. Verder is het belangrijk om de komende dagen de weersverwachting in de gaten te houden.
Totale eclips
Maansverduisteringen komen gemiddeld meer dan tweemaal per jaar voor en zijn overal op aarde zichtbaar, waar de maan op dat moment boven de horizon staat. Bijna 40% van de maansverduisteringen deze eeuw betreft een totale eclips. In onze streken zit tussen twee totale maansverduisteringen waar ten minste het maximum zichtbaar is gemiddeld iets meer dan twee jaar. De vorige totale maansverduistering die in Nederland en België redelijk zichtbaar was vond plaats op 16 juli 2019. De volgende is op 18 september volgend jaar.
(De afbeelding toont het verloop van de maansverduistering, gezien vanuit Nederland en België. De donkere cirkel is de kernschaduw en de minder donkere ring de bijschaduw van de aarde. Fases: 1: 20:01 uur: Begin eclips in de bijschaduw; 2: 21:35 uur: Begin gedeeltelijke eclips in de kernschaduw; 3: 22:15 uur: Maximale eclips; 4: 22:54 uur: Einde gedeeltelijke eclips in de kernschaduw; 5: 0:29 uur: Einde eclips in de bijschaduw.)
