HEIBLOEM – Op Bevrijdingsdag is een nieuwe website over de Nederlandse verzetsstrijder Frits van der Schrieck (1917 – 1999) gelanceerd. Frits was de grondlegger van de van Niftrikroute, een belangrijke vluchtroute waarlangs tijdens WO II niet alleen personen maar later ook inlichtingen de grens over gesmokkeld zouden worden. Haast onzichtbaar deed hij op de achtergrond wat hij moest doen, maar zijn verhaal is weinig bekend.
‘Als een ware escapespecialist stond hij mee aan de basis van het ontluikende verzet én de vorming van de latere inlichtingendienst. Nooit kon hij vermoeden hoe waardevol zijn ontsnappingsroute uiteindelijk zou zijn’ zegt Barbara van der Schrieck (66) uit Heibloem, één van de dochters van Frits van der Schrieck en initiatiefnemer van de website.
Pionier
Zij deed 25 jaar lang onderzoek naar het verzetswerk van haar vader, vriend en studiegenoot van Soldaat van Oranje Erik Hazelhoff Roelfzema. Op 14 juli 1940 verliet Frits van der Schrieck, rechtenstudent uit Leiden, zijn ouderlijke woning op de Frankenslag 147 in Den Haag voor een avontuurlijke verkenningstocht op de fiets naar Parijs, om een ontsnappingsroute op te bouwen via familie in Frankrijk. Frits besefte dat lokale hulp aan de grenzen cruciaal was. ‘Hij was ondernemend en enthousiasmeerde onderweg mensen om te helpen. Hij was een pionier en netwerker pur sang. De vrijheid stroomde door zijn bloed. Hij wist dat als hij het land uitwilde, hij inventief moest zijn. Hij spoorde de mazen van het net op’ vertelt zijn dochter. ‘Hij hielp tal van studenten en militairen de grens over, maakte vernuftige brandbommen, hielp bij sabotageacties en verzamelde waardevolle inlichtingen, materialen en schuiladressen. Kortom: hij vormde een belangrijke schakel tussen de verschillende, zelfstandige verzetsgroepen.’
Speech
Uit het onderzoek van Barbara blijkt dat de route van Frits cruciaal was voor de opbouw van de inlichtingendienst vanuit bezet Nederland. En dat het verzet het de eerste jaren alleen moest zien te rooien, zonder steun van de uitgeweken Nederlandse regering in Londen. Vanaf 1943 kwam die er wel, nadat enkele Engelandvaarders via de van Niftrikroute Engeland hadden bereikt en inlichtingen hun weg vonden via Zwitserland en Zweden. Hoe brandend actueel het verhaal van Frits nog steeds is, bevestigde Koning Willem-Alexander maandag in een nu al historische speech bij het Nationaal Monument op de Dam: ‘Medeburgers in nood voelden zich in de steek gelaten. Ook vanuit Londen, ook door mijn overgrootmoeder’, sprak hij kritisch over de rol van zijn overgrootmoeder Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Het is iets dat mij niet loslaat. Nu, 75 jaar na onze bevrijding zit de oorlog nog steeds in ons.’
Afrekeningen
Barbara: ‘Hoe gigantisch de nasleep van de oorlog was met de nodige conflicten en intriges, realiseerde ik mij pas tijdens mijn zoektocht. De strijd tegen de Duitsers was afgelopen, maar de oorlog liep gewoon door na 1945.’ Er vonden afrekeningen plaats, feiten werden bewust verdraaid of toegeschreven aan anderen. De Nederlandse regering speelde hierin een belangrijke rol. Onderzoekers werden gedwongen hun onderzoek te stoppen. Verslagen en rapporten verdwenen. Politieke motieven speelden een rol. Het verzetswerk van Frits en zijn vrienden werd na de oorlog onterecht toegeschreven aan de Nederlandse Ordedienst (OD). ‘Om het prestige op te krikken. Personen die geen enkele binding met de OD hadden, er zelfs geen lid van waren, liet men ongevraagd in de organisatie opgaan.’
Vraag
‘Ik hoop dat andere nabestaanden van verzetslieden, die nog altijd op zoek zijn naar de waarheid, baat hebben bij mijn informatie’ besluit Barbara. ‘Vrijheid betekent voor mij het doorgeven van zijn verzetsverhaal aan mijn kinderen, kleinkinderen en belanghebbenden.’ Na 75 jaar is het tijd Frits en zijn verzetsvrienden te rehabiliteren. Dankzij het uitgebreide privé-archief, vol authentieke documenten, brieven en dagboeken was een waarheidsgetrouwe reconstructie mogelijk. Al blijft veel verzetswerk voor altijd onbekend. Een prangende vraag blijft onbeantwoord. Zweeg Frits van nature of werd hem het zwijgen opgelegd?
De website over Frits van der Schrieck is hier te vinden. Er is ook een Facebookpagina.
